مسیر توسعه فضای سبز در ایران چالش های فراوان دارد که بخش عمده آن از یک سو به دلیل عمر نه چندان طولانی حرفه منظر و ماهیت فرا بخشی آن و از سوی دیگر نگرش صرفا زینتی به مقوله فضای سبز و منظر است است در حالیکه از دیدگاه تخصصی زیرساخت های سبز باید محور توسعه قرار گیرند. در این راستا الزام به تدوین مبانی نظری، مبانی قانونی، استانداردهای ساخت مواد و پرورش نهاده ها، استانداردهای آموزشی، اصول طراحی کاشت، و دستورالعمل های اجرا و مدیریت منظر، از جمله مواردی هستند که باید به عنوان یک مطالبه جمعی توسط گروه های ذینفع مطرح و پیگیری شوند.
به صورت طبیعی با افزایش تعداد متخصصان و دانش آموختگان رشته های سه گانه فضای سبز،طراحی‌محیط زیست و معماری منظر و افزایش ظرفیت و درک جامعه از تخصص محیط و منظر، تا حدودی پیشرفت هایی در خصوص موارد فوق انجام شده است اما واضح است که تا کنون هیچ تلاش سازمان یافته و منسجمی برای پیگیری و تحقق کامل این موضوعات، صورت نپذیرفته است. زیر ساخت هایی که اگر فراهم شوند، بزرگترین چالش موجود که همان"بهبود محیط کسب و کار" است مرتفع خواهد شد.
سوال این است که چرا تا کنون فعالیت های منظر به آن میزان که باید اقتصادی نشده است. در کشور چند شرکت بزرگ در این حوره سراغ دارید که آنقدر گردش مالی و تمکن اقتصادی داشته باشند که بتوانند قدرت لابی و چانه زنی مثبت به نفع فضای سبز و منظر کشور را داشته باشند. در اقتصاد ازاد شرکت ها و بنگاه های تجاری هستند که نقش اساسی را در ایجاد و تعریف چارچوب ها ایفا می کنند. و باید پذیرفت که در کشورهای در حال توسعه سیاست های رفاه عمومی به حاشیه رانده می شوند و این یک واقعیت است که باید در مواجه با آن راهکارهای عملیاتی ارایه کرد نه پاسخ های انتزاعی. حال که از یک سو شرکت های ایرانی فعال در حوزه فضای سبز به خاطر چالش های اقتصادی اقتصادی و از سوی دیگر مدیران تصمیم گیر دلیل انفعال علمی و عملی، قادر به ارایه پاسخ برای برون رفت ار این بحران نیستند، این وظیفه بر دوش ماست که به عنوان متخصصانی که می خواهیم بازیگران اصلی این حرفه باشیم ، جریان "صنعت منظر" را در کشور رقم بزنیم.
"صنعت منظر" مفهومی بزرگ است که با گام های کوچک و البته جدی و اجرایی آغار می شود. "صنعت منظر" به دنبال تعریف جایگاه و اهمیت حرفه منظر و دانش اموختگان آن در سپهر مهندسی کشور است و سعی در توسعه بازار شرکت های باسابقه تر و حمایت از کسب و کارهای نوپا در این حوزه دارد و افزایش ظرفیت اشتغال و درآمد برای دانش اموختگان و حرفه مندان و نیز ارایه راهکارهای به روز، مقرون به صرفه عملیاتی برای بهره برداران سازمانی و ارگان های ذینفع را در اولویت خود قرار داده است. برای آغار این "کمپین" "پاسخ" های عملیاتی به "پرسش" های پیش رو همان کاری است که باید انجام شود و قطعا پتانسل انجمن در صورت حمایت همه اعضا برای آغار و تداوم آن کافی خواهد بود.
- چرا تا کنون نرخ حق الزحمه طراحی اجرا، و نظارت پروژه های منظر و فضای سبر برای کارفرمایان بخش خصوصی تهیه و ابلاغ نشده است؟
- چرا شرکت های فعال در حوره فضای سبز رتبه بندی نشده اند و به شرکت ها واجد صلاحیت گواهی نامه کیفیت فنی که هم برای بخش خصوصی و هم دستگاه های اجرایی قابل اعتماد باشد، از سوی انجمن ارایه نشده است؟
- چرا نهاده ها و متریال های قابل استفاده در پروژه های منظر و فضای سبر شناسایی، طبقه بندی و معرفی نشده اند؟ چرا عملا در فضای سبر مثل خیلی ار حرفه ها "لیست خرید" و "مشخصات فنی" برای خرید خدمات و محصولات وجود ندارد؟ انجمن می تواند و باید بر اساس چک لیست های تولیدی خود، محصولات و خدمات را "تائید" نماید و اگر لازم شد در این خصوص تعاملاتی با سایر سارمان های مرتبط برقرار نماید.
- چرا دانش اموختگان منظر تصور می کنند که شغل یعنی فقط طراحی و اجرای فضای سبر و یا کار اداری در دستگاه های دولتی؟ چرا اصولا تا کنون طبقه بندی مشخص از تمام محورهای مرتبط به حوره فضای سبر و منظر صورت نگرفته است و به اعضا معرفی نشده است؟ در هییت مدیره انجمن تا کنون 12 "رسته" کاری بالقوه برای فعالیت دانش آموختگان شناسایی شده است و اطمینان دارم که می توان باز این فهرست را تکمییل تر کرد.
- چرا ضمن احترام به استقلال دانشگاه، فهرستی ار مهارت ها و توانایی های لازم الوجود برای ورود دانش آموختگان به عرصه کار تهیه نشده است و چرا تا کنون همت لارم برای تقویت مهارت های اعضا وجود نداشته است؟
- چرا اسکوپ هایی که می تواند تحت مداخله دانش منظر قرار بگیرد فهرست نشده اند. مگر متولیان فضای سبر فقط شهرداری ها هستند؟ چرا فهرست منسجمی از تمام سازمان هایی که می توانند به نوع بهره بردار خدمات دانش آموختگان یا شرکت های تخصصی باشد وجود ندارد.چرا تلاش منسجم و هدفمندی برای معرفی حرفه به بهره برداران بالقوه صورت نگرفته است؟
- چرا هیچ بانک اطلاعاتی برای شناسایی افراد حقیقی و حقوقی جود ندارد که کارفرمایان بتوانند با یک کلیک به همه متخصصان دسترسی داشته باشند تا کمتر سراغ افراد غیر متخصص بروند؟
- چرا تا کنون بستری برای تعامل و تعاون شرکت های فعال در این حوره با یکدیگر به صورت رسمی فراهم نشده است. فرض کنیم همین فردا فرصت سرمایه گذاری و احداث یک پروژه عظیم منظر شهری فراهم شود. در اطراف خود چند شرکت تخصصی که مالکین آن دانش آموختگان این حرفه هستند، می شناسیم که توانایی مالی و پشتیانی انجام چنین پروژه ای را داشته باشند. بزرگترین شرکت تخصصی در حوزه منظر و فضای سبر چه میزان گردش ملی دارد که بتواند به تنهایی از عهده چنین کاری برآید؟
در این راستا انجمن متخصصان فضای سبز و منظر ایران در نظر دارد با همراهی شرکت ها و بنگاه های تجاری،دانشگاه ها و دانش آموحتگان و دستگاه های اداری و سازمانی، در قالب "کمپین ملی صنعت منظر کشور"، نسبت به ایجاد یک شبکه منسجم متشکل از فعالین برجسته این حوزه اقدام نماید. در گام اول مقرر شده است شرکت های فعال و برجسته این حوزه شناسایی شوند، محصولات و توانمندی های آن ها در بازارهای داخلی و بین المللی معرفی شوند، در جهت فروش و توسعه بازار محصولات و خدمات شرکت های منتخب این حوزه تلاش گردد و ارتباط منسجمی فی مابین این شرکت ها با دستگاه های بهره بردار و نیز دانش اموخنگان متخصص در آن حیطه کاری با تسهیلگری انجمن متخصصان فضای سبز ایران بوجود آید. در گام های آتی نیز ایجاد بانک اطلاعاتی متخصصان و دانشگاهیان و نیز طبقه بندی نیازها و توانایی های سازمان های بهره بردار در دستور کار قرار خواهد گرفت.
با احترام
پیمان گیلانی
مدیر اجرایی کمپین ملی صنعت منظر ایران
خردادماه هزار و سیصد و نود و هفت